DANAS JE ALIĐUN: Znate li zašto je “Do podne Ilija, od podne Alija”? (foto i video)

Danas je Aliđun (Ilindan) zaštitnik Bosne slično kao što je sveti Đorđe zaštitnik Engleske. Katolici slave svetog Iliju 20. jula, pravoslavci i muslimani 2. avgusta.

Molitva za kišu koja se uči za Ilindan (Aliđun) je kod muslimana Bosne sačuvana u izvornom obliku iz paganskog doba za razliku od kršćana kod kojih je pod uticajem svećenstva prilagođena … Diljem Bosne su mjesta na kojima se učila kišna dova (molitva) na današnji dan …

U jednom dijelu regiona Balkan, 2. avgusta se obilježava Sveti Ilija. A tog dana obelježava se Aliđun, ili ”Kurban-bajram” za mnoge druge pa i za Rome.

Dok se sinkretizam u štovanju sv. Ilije kod kršćana promatra u matrici (južno)slavenske mitologije naspram katoličanstva i pravoslavlja, kod muslimana se izvaninstitucionalna religiozna praksa proširuje na odnos između (južno) slavenske, kršćanske tradicije pravoslavaca i bosanskih krstjana te islama. Zajedničko čaš­ćenje sv. Ilije kod pripadnika svih triju bosanskohercegovačkih religijskih zajednica ističe i narodna izreka: Do podne Ilija, od podne Alija.

Proslava Alidžun dana u pravilu se uzima kao islamski supstitut za Ilindan. Ovo mišljenje potkrepljuje i jedna muslimanska predaja zapisana je i u 19. stoljeću, koju je objavio fra Anto Knežević: 

Čuvši Ilija da je došao Muhamed kao veliki penjigaber (pejgamber– prorok, poslanik) doletje k njemu i zamoli ga da ga primi pod svoj barjak, i međ’ svoje sljedbenike. Muhamed mu odbije molbu iz uzroka, što on kao čifut nevjeruje u Isa-pengabera (Isusa proroka) a da je to dužan svaki Turčin vjerovati, jer premda je Muhamed najveći Božji prorok, nu da je i Isus bio pravi prorok; pače da je Muhamed baš zato od Boga poslan, da potpuni ono, što Isus nije mogao učiniti.

Otkud ako misli međ’ njegove sljedbenike stupiti, da se mora najprije pokrstiti, i tako Isusa pripoznati, pa da se poturči. Ilija, želeći se spasiti, ode k jednomu fratru i pokrsti se te je kao pravi krš­ćanin bio do polu dana; a u podne poturči se, i postane pravi svetac. Zato ga oni od polu dana slave i svetkuju, odatle ona izreka: do podne Ilija krš­ćanin, a od podne Alija Turčin.

izvor: agencije